AkademiaMlodychNoblistow.pl

Dzisiejszy rynek pracy, zmusza nie tylko pracodawców ale też pracowników do dużej elastyczności. Dziś, pracujemy nie tylko na etacie ale też w oparciu o inne formy, zaczerpnięte z kodeksu cywilnego, takie jak umowa zlecenie, umowa o dzieło czy umowa o współpracę. Chociaż w sensie faktycznym zleceniobiorcy często wykonują pracę niewiele różniącą się od pracy etatowych pracowników, nadal pozostaje kilka cech, które odróżniają stosunek pracy od umowy cywilnoprawnej. Podstawową różnicą a jednocześnie powodem, dla którego pracodawcy tak często wybierają umowę zlecenie jest brak ograniczenia czasowego na jaki umowa zlecenie może być zawarta. Nie ma obowiązku podpisania umowy na czas nieokreślony po kodeksowych 33 miesiącach, nie ma okresów wypowiedzenia, ani konieczności podawania powodu, przez który współpraca zostaje zakończona.

W związku z powyższym, pojawia się więc coraz liczniejsza grupa ludzi, którzy posiadają bogate doświadczenie zawodowe, mogą poszczycić się dużą wiedzą w danej dziedzinie, jednak mają problem z udokumentowaniem tego faktu. Lata spędzone na umowach zlecenie, procentują umiejętnościami jednak jak je udowodnić? Świadectwo zakończenia umowy zlecenie- niestety nie istnieje.

Świadectwo pracy – umowa zlecenie

Chociaż umowa zlecenie daje swobodę działania, zarówno pracodawcy jak i pracownikowi – co do zasady można ją rozwiązać ze skutkiem natychmiastowym, pod warunkiem, że w umowie nie zastrzeżono inaczej; jej minusem jest fakt, że w dalszym ciągu przez wielu traktowana jest jako coś gorszego. Zresztą sam ustawodawca tak potraktował wszystkie umowy cywilnoprawne.

Umowa zlecenie nie liczy się do stażu pracy, to znaczy w jednostkach administracji publicznej okres pracy na umowę zlecenie nie jest brany pod uwagę przy obliczaniu dodatku stażowego.
Również przy wyliczaniu lat pracy niezbędnych do nabycia prawa do wyższego wymiaru urlopu czyli 26 dni w ciągu roku, praca na umowę zlecenie nie jest wliczana.
Ciężko udokumentować okres pracy na umowę zlecenie czy umowę o dzieło, ponieważ umowę taką można w każdej chwili wypowiedzieć, a wiec czas na jaki umowa została zawarta i określony na umowie może nie odpowiadać rzeczywistemu okresowi wykonywania pracy. Ponieważ po zakończeniu okresu trwania umowy nie ma obowiązku (ani praktyki) wydawania świadectwa pracy, warto- zwłaszcza przy dłuższych umowach postarać się o zaświadczenie czy też list rekomendujący, na których będzie wyszczególnione czym zleceniobiorca dokładnie się zajmował, jakie czynności wchodziły w zakres wykonania zlecenia oraz o ile zaświadczenie takie wydawane jest już po zakończeniu pracy: jaki okres obejmowała rzeczona umowa. Ułatwi to potencjalnemu kandydatowi do pracy przedstawienie się pracodawcy.

Świadectwo pracy jest formą typową dla stosunku pracy, jeśli więc byłoby wydane mogła by zajść wątpliwość czy aby na pewno stosunek łączący obie strony był stosunkiem cywilnoprawnym, czy może stosunkiem pracy cechującym się podporządkowaniem jednej strony. Chociażby z tego powodu niemożliwe jest wydanie świadectwa pracy po zakończonej umowie zlecenie.

Wiele osób, w szczególności młodych pracowników, którzy od niedawna obecni są na rynku pracy, zatrudnianych jest na podstawie tzw. umów śmieciowych – umów zlecenie lub umów o dzieło. Warto wiedzieć, jak ma się do siebie umowa zlecenie a zwolnienie lekarskie, by wiedzieć, jakie są prawa, jakie przysługują tak zatrudnionej osobie.
Należy zacząć od podkreślenia faktu, że osoba, która podpisze umowę zlecenie, w momencie podpisania umowy podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, rentowemu, emerytalnemu oraz, ewentualnie, wypadkowemu. Warto pamiętać jednak, że ubezpieczeniu chorobowemu, na podstawie którego wypłacany jest chorobowy zasiłek, osoba podlegająca pod umowę zlecenie podlega jedynie dobrowolnie. Do takiego dobrowolnego ubezpieczenia na wypadek choroby osoba zatrudniona na takich zasadach przystępuje na swój wniosek. Podlega takiemu ubezpieczeniu aż do momentu, którego data wskazana jest we wniosku. Ubezpieczenie obejmuje zleceniobiorcę od momentu, w którym taki wniosek zostaje złożony.
W momencie, gdy pracownik podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, posiada on prawo do zasiłku po stu osiemdziesięciu dniach (jest to tak zwany okres wyczekiwania). Do okresu takiego ubezpieczenia dodane zostają również poprzednie okresy, gdy pracownik był objęty ubezpieczeniem chorobowym – niezależnie od tego, czy był objęty obowiązkowo, czy dobrowolnie. Jedynym warunkiem jest to, by przerwa w ubezpieczeniu nie trwała dłużej niż trzydzieści dni.
Niektóre osoby mają prawo do zasiłku chorobowego już od pierwszego dnia objęcia ubezpieczeniem chorobowym. Nie muszą one wtedy przeczekać okresu wyczekiwania. Osobami takimi są absolwenci szkół lub szkół wyższych, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w przeciągu dziewięćdziesięciu dni od momentu ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu absolwenta studiów wyższych oraz osoby, których niezdolność do wykonywania pracy spowodowana została przez wypadek, który wydarzył się w drodze do pracy lub z pracy.
Zwolnienie od lekarza nazywane potocznie jest L4 – źródłem tego skrótu jest dawne oznaczenie wypełnianego przez lekarza formularza, który poświadczał o chorobie pracownika. Zwolnienie lekarskie przysługuje osobie zatrudnionej na umowie zleceniu jedynie w przypadku, gdy ta umowa została zgłoszona do ZUS. Co to znaczy? Przysługuje w takim razie wtedy, gdy nie jest się uczniem lub studentem poniżej dwudziestego szóstego roku życia. Przysługuje też osobom, które nie są zatrudnione nigdzie indziej lub pracują, ale z drugiej umowy nie zarabiają dostatecznie wysokiej kwoty. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaci zasiłek w momencie, gdy wykazane zostanie, że osoba ubiegająca się o zasiłek opłacała przynajmniej przez trzy miesiące składki na ubezpieczenie na wypadek choroby. Składki te są dobrowolne.
Wysokość zasiłku chorobowego przysługuje pracownikowi w wysokości osiemdziesięciu procent podstawy wymiaru. Jeśli osoba przebywała w szpitalu, to procent spada – do siedemdziesięciu procent podstawy. Zasiłek ten może przysługiwać w wysokości stu procent podstawy wymiaru w przypadku, gdy moment braku zdolności do pracy przybada na okres ciąży lub jeżeli osoba brała udział w obowiązkowych badaniach lekarskich dla dawców.

Kiedy jesteśmy zatrudnieni na umowę zlecenie, z reguły przysługują nam znacznie bardziej ograniczone prawa, aniżeli ma to miejsce w przypadku, kiedy nasze zatrudnienie opiera się o umowę o pracę. Warto jest jednak zaznaczyć, że umowa zlecenie a chorobowe, to kwestie, które warte są wyjaśnienia. Wynika to przede wszystkim z faktu, że nadal bardzo wielu pracowników jest zatrudnianych właśnie w oparciu o umowę zlecenie. Sprawdźmy zatem, co możemy, a do czego nie mamy prawa na chorobowym, kiedy nasze zatrudnienie oparte jest o umowę zlecenie.

Umowa zlecenie – jakie mam prawa?

Nie bez przyczyny, umowy zlecenia są potocznie określane jako „umowy śmieciowe”. Wiąże się to przede wszystkim z tym, że mamy bardzo mocno ograniczone prawa jako pracownik, zaś nasz pracodawca może bardzo dużo. Niekoniecznie przekłada się to z korzyścią dla nas. Musimy jednak wiedzieć, że w przypadku, kiedy jesteśmy zatrudnieni na umowę zlecenie, mamy swoje prawa. Nie powinniśmy się też bać tego, aby wszelkie nadużycia, których dopuszcza się nasz pracodawca, zgłaszać do odpowiednich urzędów. Przykładowo, kiedy jesteśmy na umowie zlecenie, nie mamy prawa do pełnego „socialu”. Owszem są odprowadzane za nas odpowiednie składki, jednakże z reguły są one niższe, niż ma to miejsce w przypadku umowy o pracę. Wysokość tychże składek, określana jest na podstawie wysokości naszego wynagrodzenia. Proporcja, którą obliczana jest wysokość tych składek, jest identyczna jak w przypadku umowy o pracę. Musimy jednak z całą stanowczością podkreślić fakt, że z reguły (od której przecież są wyjątki), wynagrodzenie za pracę w oparciu o umowę zlecenia jest niższe, niż ma to miejsce w przypadku umowy o pracę. Najczęściej też jest tak, że umowa zlecenia jest zawierana na okres próbny – z reguły wynosi on 3 miesiące. To czas, kiedy pracodawca może upewnić się, że osoba, którą zatrudnił, ma odpowiednie kwalifikacje, aby wykonywać powierzone jej zadania.

Umowa zlecenie – jak wygląda kwestia chorobowego?

To, co jest jednak najbardziej niekorzystne dla pracownika, który zatrudniony jest w oparciu o umowę zlecenie, to kwestia chorobowego. Prawdą jest bowiem, że możemy zostać zwolnieni, kiedy pracodawca zatrudnia nas na umowę zlecenie, kiedy przebywamy na L4. Brzmi to strasznie, ale każdy prawnik przyzna nam tutaj rację. Jeśli nie dogadamy się odpowiednio z pracodawcą, nie zaznaczymy lub też nie wytłumaczymy mu kwestii związanych z naszą nieobecnością w pracy, możemy się spodziewać zwolnienia. Takie praktyki stosowane są przede wszystkim w bardzo dużych firmach, gdzie nie mamy możliwości bezpośredniej rozmowy z szefem (bo zazwyczaj szefów jest kilkoro). Nie oznacza to jednak, że nie należy walczyć z taką praktyką. Warto jest mówić o takich sytuacjach. Im częściej będą one nagłaśniane, tym większa szansa jest na to, że zostaną one w końcu uznane za niezgodne z prawem. Póki co jednak taki stan rzeczy nie nastąpił i nie zanosi się na zmianę w tym aspekcie. Cały czas bowiem osoby, które poszukują pracy, szukają takiej pracy, którą będą mogły wykonywać w oparciu o umowę o pracę.

Kiedy jesteśmy zatrudnieni na umowę zlecenie, nie zawsze mamy pełne prawa, które przysługują osobom zatrudnionym na umowę o pracę. Jak jednak dokładnie przedstawia się kwestia naszego urlopu, kiedy jesteśmy na umowie zlecenie? Wszystko tak naprawdę zależy od tego, co dokładnie obejmuje nasze umowa zlecenie. Przyjrzyjmy się, jak przedstawia się zależność umowa zlecenie a urlop i zobaczmy, jakie czynniki mogą być dla nas w tej kwestii znaczące.

Przede wszystkim – jasne określenie zasad zatrudnienia

Niezależnie od tego, czy jesteśmy zatrudnieni na umowę o dzieło, czy też na umowę o pracę, musimy zacząć od tego, jak dokładnie przedstawiają się zasady naszego zatrudnienia. To, co będzie tutaj absolutnie kluczowym czynnikiem, to oczywiście kwestia dotycząca naszych zasad zatrudnienia. Powinny się one znaleźć w każdej umowie. Pracodawca musi wyraźnie zaznaczyć, jakie czynniki będą dla nas najważniejsze, czego powinniśmy przestrzegać. W umowie o pracę czy też umowie zlecenie, z całą pewnością będzie też zaznaczona ilość godzin, jakie jesteśmy zobowiązani przepracować w danym miesiącu. To, co jednak zdecydowanie może różnić umowę zlecenie od umowy o pracę, to kwestia płatności. Najczęściej bowiem jest tak, że umowa zlecenie określa naszą godzinową stawę, nie zaś kwotę miesięczną. To na szczęście coraz mniej spotykana praktyka, niemniej jednak, szczególnie w przypadku takich zakładów pracy jak call center, nadal jest ona bardzo popularna. W przypadku umowy o pracę, mamy jedną stawkę miesięczną i to jest nasze wynagrodzenie.

Kwestie dotyczące urlopów

Umowa zlecenie, nierzadko ma też znacznie mniej korzystne warunki urlopowe, jeśli zestawimy ją z umową o pracę. Dlaczego? Przede wszystkim wynika to z czynników, które zostały określone w powyższych akapitach. Mowa w dużej mierze o stawce godzinowej. W przypadku umowy zlecenie, bardzo często jest tak, że nasz urlop jest bezpłatny. To oczywiście nie jest zgodne z prawem pracy, ponieważ każdy pracownik powinien otrzymywać wynagrodzenie (pomniejszone odpowiednio) za czas, kiedy przebywa na urlopie. Nadal jednak jest bardzo wielu pracodawców, którzy nie przestrzegają tej zasady. Dlaczego są oni bezkarni? Przede wszystkim dlatego, że zatrudnieni na umowę zlecenie pracownicy, zwyczajnie boją się cokolwiek zrobić z takim stanem rzeczy, mimo, że prawo jest po ich stronie. Co więcej, kwestia urlopu to jedno. Zupełnie inną kwestią jest pójście na L4, kiedy jesteśmy na umowie zlecenie. Tutaj może dojść nawet do sytuacji, w której pracodawca wypowie nam umowę w momencie kiedy będziemy na L4 i jest to całkowicie legalne. Nie bez przyczyny funkcjonuje w naszym społeczeństwie powiedzenie, że umowa zlecenie to tzw. „umowa śmieciowa”. W żadnym stopniu nie gwarantuje nam ona jakichkolwiek praw związanych chociażby ze wspomnianym wcześniej L4. Z reguły też na umowie zlecenie mamy znacznie niższe stawki za naszą pracę. Co więcej, kwestia płatnego urlopu na umowie zlecenie to tylko i wyłącznie dobra wola naszego pracodawcy – z reguły jednak urlop jest bezpłatny.

Polskie prawo za zasadę uznaje ochronę pracy. Oznacza to, iż stosunek pracy jest uprzywilejowany względem chociażby stosunku obligacyjnego wynikającego z umowy zlecenia. Pracownik ma pewne przywileje, które mają za zadanie chronić jego pozycję względem pracodawcy. Kodeks pracy i inne ustawy określają więc w sposób wyczerpujący wszystkie zagadnienia związane ze stosunkiem pracy. Obok klasycznych umów o pracę możemy także znaleźć pewne ich modyfikacje. Wśród nich znajduje się umowa o pracę tymczasową. Z samej konstrukcji takiej umowy wynika to, że praca świadczona w jej ramach dotyczy krótkiego okresu.

W stosunku takim możemy wyróżnić trzy strony. Pierwszą stroną jest pracownik tymczasowy. Pracownik świadczy w sposób klasyczny pracę na rzecz pracodawcy. Drugą stroną jest agencja pracy tymczasowej. Jest to podmiot gospodarczy, który zatrudnia pracowników tymczasowych. Zasadniczo nie ma ograniczeń co do tego, jaką działalność można prowadzić. Agencja pracy musi oczywiście spełnić wiele wymogów stawianych jej przez prawo. Ostatnią stroną takiego stosunku jest pracodawca-użytkownik. Jest to podmiot, który na podstawie umowy cywilnoprawnej z agencją pracy tymczasowej korzysta z pracy świadczonej przez pracowników tymczasowych.

Agencja pracy tymczasowej kieruje więc pracowników tymczasowych do pracy u pracodawcy-użytkownika. Może on wydawać im polecenia tak samo jak w klasycznym stosunku pracy. Co do zasady pracownik tymczasowy zatrudniony jest jednak u agencji pracy tymczasowej. Bardzo ważne jest, by pamiętać o dwóch stosunkach prawnych- jeden na podstawie zwykłej umowy cywilnoprawnej (pomiędzy pracodawcami), drugi na podstawie umowy regulowanej przez przepisy prawa pracy.

Z samego faktu, że pracownik tymczasowy zatrudniony jest na podstawie przepisów prawa pracy wynika też, że jego pozycja jest zdecydowanie lepsza niż w przypadku osób zatrudnionych pod reżimem prawa cywilnego. Korzystają więc oni z ochrony.

Umowa o pracę powinna być skonstruowana rzetelnie i szczegółowo. Co prawda przepisy zezwalają na skonstruowanie małej pod względem objętościowym umowy, jednak nie jest to wskazane, gdyż może powodować to pewnego rodzaju problemy.

Umowa o pracę tymczasową może być bardzo dogodna dla stron, których nie interesuje długi stosunek pracy. Ktoś, kto chce zarobić w krótkim okresie czasu może znaleźć to czego szuka właśnie u agencji pracy tymczasowej. Z drugiej strony, agencja pracy tymczasowej może mieć stosunkowo dużą dozę pewności, że zawsze znajdzie chętnych do pracy pracowników.

Konstrukcja umowy o pracę tymczasową jest powszechnie wykorzystywane w Polsce. Nie stanowi to żadnego naruszenia przepisów o ochronie stosunku pracy- to po prostu kolejny rodzaj umowy, dostosowany do potrzeb konkretnych podmiotów gospodarczych. Często zdarza się, że pracodawca potrzebuje chwilowo pracownika, jednak zawarcie klasycznego stosunku pracy będzie tutaj zbyt problematyczne. Agencje pracy tymczasowej idealnie wpasowują się wtedy w niszę, dzięki czemu każdy podmiot jest zadowolony.